VII Konferencja Szpital XXI wieku – 20.10.2022

Od projektu do realizacji – nowoczesne rozwiązania w szpitalu na miarę XXI wieku

VII edycja konferencji „Szpital XXI wieku – planowanie, projektowanie, budowa, działalność” odbyła się 20 października 2022 r. w Warszawie. Konferencja stanowiła płaszczyznę do wymiany doświadczeń związanych z organizacją, projektowaniem, modernizacją, wyposażaniem i funkcjonowaniem takich obszarów, jak: blok operacyjny, oddział anestezjologii i intensywnej terapii czy centralna sterylizatornia.

Eksperci biorący udział w wydarzeniu omówili kwestie optymalnego projektowania jednostek ochrony zdrowia, uwzględniając efektywność, komfort pracy i bezpieczeństwo, zarówno ze strony personelu jak i pacjenta. Przedstawili nowoczesne rozwiązania w zakresie sterylizacji, dekontaminacji i obrazowania. Konferencja umożliwiła połączenie wiedzy teoretycznej na temat funkcjonowania jednostek ochrony zdrowia z praktycznymi rozwiązaniami, bazującymi na wieloletnich doświadczeniach prelegentów.

Wśród uczestników znaleźli się m.in.: dyrektorzy szpitali, dyrektorzy ds. technicznych oraz ds. administracyjnych i ekonomicznych, kierownicy działów eksploatacyjnych, specjaliści ds. aparatury medycznej, osoby zajmujące się obsługą przetargów w szpitalach, architekci, projektanci i technologowie medyczni a także reprezentanci firm oferujących rozwiązania dla szpitali.

Wydarzenie zostało objęte patronatem honorowym przez Polską Federację Szpitali, Stowarzyszenie Menedżerów Opieki Zdrowotnej oraz Ogólnopolskie Stowarzyszenie Szpitali Prywatnych.

Zielone szpitale

Konferencję rozpoczęli Paulina Prencel, redaktor zarządzająca „OPM” oraz Marek Piotrowski, redaktor naczelny, kierownik Działu Aparatury w Szpitalu Uniwersyteckim w Krakowie, który sprawował także rolę moderatora. Jako pierwszy głos zabrał prof. Jarosław J. Fedorowski, prezes Polskiej Federacji Szpitali, członek prezydium Europejskiej Federacji Szpitali oraz zarządu Światowej Federacji Szpitali. W swojej prelekcji prof. Fedorowski odpowiedział na pytanie, czy idea zielonych szpitali (Green Hospitals) jest możliwa do  realizacji w Polsce. Prelegent wyjaśnił cel powstania koalicji Green Hospital, która propaguje m.in. zmniejszenie śladu węglowego sektora zdrowia oraz dbanie o zrównoważony rozwój, co przyczynia się do poprawy zdrowia publicznego i środowiskowego. W trakcie swojego wystąpienia podał przykłady polskich jednostek, które dzięki wykorzystaniu źródeł odnawialnych zadbały o poprawę efektywności energetycznej, zredukowały produkcję CO₂ oraz ilość odpadów medycznych, co wpłynęło m.in. na redukcję kosztów ich utrzymania.

Projekt a rzeczywistość

Prelekcja Igora Madeja, kierownika Bloku Operacyjnego Dolnośląskiego Centrum Onkologii, Pulmonologii i Hematologii  we Wrocławiu, stanowiła odpowiedź na zadane w jej tytule pytanie: „czy spełnienie wymagań projektowych zapewnia bezpieczeństwo i komfort na bloku operacyjnym?”. Prelegent zaznaczył, że podczas projektowania poszczególnych oddziałów, niezwykle ważną kwestię stanowią szerokie konsultacje z ich użytkownikami, ponieważ to właśnie oni są w stanie najlepiej wyartykułować swoje potrzeby projektantowi. Madej podkreślił, że obowiązkiem projektanta jest skupienie się na wysłuchaniu personelu szpitalnego, ponieważ to w znacznej mierze wpływa na jakość pracy i funkcjonalność powstałej jednostki. Wyjaśnił, że często podczas projektowania poszczególnych oddziałów szpitalnych (tu za przykład podał blok operacyjny), architekci uwzględniają w wizualizacjach zaledwie część personelu obecnego podczas zabiegu (kilka nieruchomych sylwetek wstawionych w projekt), jednak w rzeczywistości na sali operacyjnej znajduje się zazwyczaj znacznie więcej osób, dlatego konieczne jest wyeliminowanie wszelkich elementów, które utrudniają np.: przemieszczanie się, dostęp do narzędzi itd. Prelegent podkreślał, jak duży wpływ na komfort pracy ma również odpowiednia temperatura i wilgotność w pomieszczeniu, dlatego tak istotne jest właściwe zaprojektowanie systemu klimatyzacji. Madej zaznaczył, że w toczących się debatach o ochronie zdrowia często pojawia się pytanie – co jest ważniejsze, komfort pacjenta czy personelu? Jego zdaniem pacjent jest ważny, ale podczas zabiegów pozostaje nieświadomy, dlatego projekty powinny być przystosowane głównie do potrzeb personelu, który na salach operacyjnych spędza czasami po kilkanaście godzin i ważne jest zadbanie zarówno o odpowiednie oświetlenie, temperaturę, a nawet kolory ścian w pomieszczeniu.

Metody obrazowania na bloku operacyjnym

Współczesne metody i możliwości obrazowania na bloku operacyjnym omówił Ryszard Kowski, wykładowca Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego. Prelegent zaczął od scharakteryzowania celów obrazowania, następnie wymienił dostępne techniki i metody oraz omówił różnice między nimi. Kolejno przedstawił metody prezentacji obrazu, m.in.: monitory na ścianach, żurawiach, monitory multimedialne czy gogle. Prelegent podkreślił jak duży wpływ na jakość obrazu ma używanie odpowiedniego sprzętu. Zaznaczył także, że dobór i nadzór nad wyposażeniem powinien opierać się na jednolitych zasadach, niezależnie od nośnika informacji. Podkreślił, że bez względu na metodę: czy będzie to fala dźwiękowa (USG), czy elektromagnetyczna: od radiowej (MRI), poprzez mikrofale, światło (termografia, endoskopia, bioluminescencja), po jonizującą, czy jakikolwiek inny sygnał obrazowy, wykorzystywany sprzęt musi być adekwatny do potrzeb klinicznych i sprawdzany.

Centralna Sterylizatornia – planowanie, projektowanie, budowa, działalność

Temat aktualnych rozwiązań i możliwości technologicznych centralnych sterylizatorni omówiła Danuta Broncel-Czekaj, członek Polskiego Stowarzyszenia Sterylizacji Medycznej. Swoją prelekcję, w nawiązaniu do nazwy konferencji, podzieliła na cztery części: planowanie, projektowanie, budowa, działalność. Prelegentka zaczęła od stwierdzenia, że w procesie planowania budowy centralnej sterylizatorni strategicznym celem jest zadanie konkretnych pytań, w tym m.in.: jaki charakter będzie miał dany podmiot leczniczy, jakie będą jego źródła finansowania, jakiego rodzaju wyroby i sprzęty medyczne będą tam używane, gdzie będzie zlokalizowana centralna sterylizatornia. Zwróciła uwagę na to, jak ważne przy podejmowaniu tych decyzji są zarówno dialog techniczny z udziałem firm, jak również zaangażowanie w ustalenia personelu (w tym pracowników centralnej sterylizatorni, bloku operacyjnego, kierowników oddziałów zabiegowych itd.). Kolejno omówiła formy oraz zasady transportu materiału skażonego i sterylnego, podkreślając, jak niezbędne jest stosowanie się w tym względzie do wszelkich procedur bezpieczeństwa. Zwróciła także uwagę na konieczność monitorowania stanu jakości narzędzi pod kątem korozji czy zużycia oraz przedstawiła ciekawe rozwiązania dotyczące procesów dezynfekcji.

Przechodząc do części projektowania, prelegentka wymieniła aspekty, na które należy zwrócić szczególną uwagę, powołując się na Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 17 stycznia 2022 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą, w którym zawarte są wymagania i minimalne wyposażenie centralnej sterylizatorni. Następnie omówiła zalety i wady pakietowania narzędzi, bielizny i materiałów opatrunkowych, po czym przeszła do części budowy i działalności centralnej sterylizatorni. Tu skupiła się na monitorowaniu standardów i procedur dekontaminacji w CS i podmiocie leczniczym, analizie niezgodności i wdrażaniu działań naprawczych oraz konieczności szkolenia personelu CS i podmiotu leczniczego.

Jak zaprojektować bezpieczny szpital

Wykładem zamykającym spotkanie była prelekcja Michała Tomanka, architekta i technologa medycznego pt.: „Bezpieczny szpital – na co zwrócić uwagę przy projektowaniu”. Na początku prelegent omówił rodzaje zagrożeń dla jednostek opieki zdrowotnej, po czym przeszedł do wyjaśnienia w jaki sposób można podnieść jakość funkcjonowania szpitala przy jednoczesnym obniżeniu kosztów jego utrzymania i eksploatacji. Tomanek zwrócił uwagę, że obniżenie tych kosztów jest możliwe na kilka sposobów, m.in. poprzez: obniżenie zużycia mediów, ograniczenie zbędnego zatrudnienia, zminimalizowanie błędnych decyzji czy działań wynikających z przeciążenia pracą personelu, skrócenie czasu pobytu pacjenta w szpitalu poprzez pozytywne oddziaływanie środowiskowe przestrzeni pacjenta umożliwiającej oderwanie się od myślenia o chorobie czy też zmiany w organizacji pracy szpitala poprzez skrócenie przebiegu procesów diagnostycznych.

Następnie prelegent skupił się na właściwej metodologii pracy projektowej, czyli
Evidence Based Design, pozwalającej stworzyć środowisko odpowiednie nie tylko dla pacjenta, ale także dla wszystkich innych użytkowników szpitala, optymalizującej koszty jego eksploatacji i minimalizującej ryzyko wydatków na przeróbki czy przebudowy. Kolejno Tomanek przeanalizował mapę natężenia personelu pielęgniarskiego i wyjaśnił, w jaki sposób możliwe byłoby rozładowanie obszarów szpitala, charakteryzujących się szczególnym nagromadzeniem tego personelu. Na koniec prelegent przedstawił przykłady właściwych rozwiązań funkcjonalnych (strefowanie), wpływających na poprawę komunikacji, przepływu pacjentów oraz uniknięcie zakażeń w obrębie jednostki.

Nowoczesne rozwiązania dla szpitali

Wśród prelegentów biorących udział w VII Konferencji „Szpital XXI wieku” znaleźli się również reprezentanci firm oferujących różnego rodzaju rozwiązania dla rynku medycznego, zarówno projektowe, infastrukturalne, jak i w zakresie nowoczesnej aparatury diagnostyczno-terapeutycznej czy rehabilitacyjnej oraz wyposażenia przeznaczonego dla obiektów medycznych. Podczas wystąpień, zarówno merytorycznych jak i firmowych, pojawiały się pytania od uczestników konferencji, na które wszyscy prelegenci udzielali wyczerpujących odpowiedzi. Spotkanie obfitowało także w żywe dyskusje, kontynuowane w kuluarach podczas przerw. Tam też uczestnicy mieli okazję, by porozmawiać z reprezentantami firm przy ich stoiskach i zapoznać się szczegółowo z proponowanymi przez wystawców rozwiązaniami. W gronie partnerów znaleźli się specjaliści z takich firm, jak: Aesculap Chifa, Althea, Arjo Polska, Donum Corde, Dräger, GCE, Greenpol, Halton, Informer Med, Inmed, Karl Storz, Maxto ITS, Medicom, Miele, Mindray Medical Poland, MMM Polska, Orbitgaz Bytom, Philips Polska, Shim-med Polska, TMS Medical, Viridian Polska.

Wszystkim uczestnikom, wykładowcom i partnerom dziękujemy za tak liczny i aktywny udział w wydarzeniu i zapraszamy na kolejną edycję konferencji „Szpital XXI wieku”, która odbędzie się już za rok.